Sosyal İzolasyonu Değiştirmek

    1.Çocukluğunuzda yaşadığınız sosyal izolasyonu anlayın

İzole olmuş veya kendini aşağı hisseden çocuğu hissedin.  Yapacağımız ilk şey hatırlamaktır. Çocukken kendinizi farklı hissettiğiniz ve diğer çocuklar tarafından dışlandığınız anıların gelmesine izin verin. Yalnız kaldığınız bir zamanda, odayı karartın ve rahat bir yerde arkanıza yaslanın. İmgelerin gelmesi için zorlamayın. Sadece gözlerinizi kapayın ve gelmesine izin verin. Kendinizi farklı ve aşağılık hissettiğiniz zamanları hatırlayın. Sosyal İzolasyonu hislerinizi tetikleyen güncel durumların imgesi ile başlayabilirsiniz.

Aklınıza gelen anılar genellikle diğerlerinden ayrı olma, uyum gösterememe üzerinedir.

Sosyal İzolasyon anıları acı verir. Sizden o dışlanmış çocuğu rahatlatmanızı istiyoruz. Sosyal İzolasyon soğuk ve yalnız bir duygudur. İçinizdeki çocuğu o kadar o soğuk yerde bırakmayın. Görüntüyü terk etmeden önce, yetişkin kendiliğinizi de o görüntüye dahil edin ve içinizdeki çocuğa destek verin.

    2.Kendinizi kaygılı veya rahatsız hissettiğiniz günlük sosyal durumların listesini yapın.

Sizi rahatsız eden ama kaçmadığınız durumların listesini yapın. Listeniz buluşmaları, toplumda yemek yemeyi, bir grubun önünde konuşmayı, otorite durumundaki insanlarla konuşmayı,  atılgan olmayı veya bir diyalog kurmayı içerebilir.

Debra’ nın listesi şu şekildedir.

BENİ KAYGILI YAPAN AMA KAÇMADIĞIM SOSYAL DURUMLAR

     * Kapıcı selamlama

     * Gelecekte müşteri olabilecek kişileri arama

     * İşyerindeki öğle yemeği yeme

     * İş arkadaşları ile buluşma

     * İyi tanımadığım insanlarla konuşma

     * Binamdaki kişilerle tanışma

Şimdi bu çizelgede iki tane daha sütun yapın. İkinci sütuna, her bir durum için kendinizi istenilmeyen, farklı veya aşağı hissettiren nedenleri yazın. Örneğin Debra işteki toplantılar için “ ilgi odağı olduğu zaman aptalca şeyler söyleyen, rahatlamayan ve öncesinde ve sonrasında konuşan, diğerleri gibi profesyonel görünüşü olmayan” yazmıştır.

En son sütuna nelerin ters gidebileceği hakkındaki en kötü senaryoyu yazınız. Berrak bir imge gelmesine izin verin. 

Korktuğunuz felaket nedir? 

İnsanların size gülmesi mi, reddetmesi mi? 

Aşağıda olduğunuz mu görülecek? 

Veya uyum gösterme konusunda tekrar mı başarısız olacaksınız?

    3.Kaçındığınız sosyal durumların listesini yapın.

Burada kaçındığınız durumların listesini yapın. Bunlar sizin genelde kaçmayı tercih ettiğiniz veya kaçtığınız aktivitelerdir. Debra ‘nın listesi şu şekildedir:

KAÇINDIĞIM SOSYAL DURUMLAR

     * Müşterileri yemeğe götürme

     * Erkeklerle çıkma

     * Patronumdan iyilik isteme

     * Birlikte vakit geçirmek için iyi tanımadığım insanları davet etme

     * İş arkadaşlarımla iş sonrası dışarı çıkma

     * İşyerinde sunum yapma

Listenizi tamamladığınız zaman, iki tane daha sütun yapın ve her durum için 2. adımda uyguladıklarınızı uygulayın. İkinci sütunda, kendinizi ne şekilde farklı ve aşağı hissettiğinizi yazın. En son sütuna da en kötü senaryoyu yazın.

    4.Farklı veya aşağılık hissinizi telafi ettiğiniz yolların listesini yapın.

Bunlar şemanızın tam tersinin doğru olduğunu kanıtlamanın yollarıdır. Karşı Saldırının bir biçimidir. Farklı olmadığınızı göstermek için mümkün olan her şeyi yaparak şema ile savaşmaya çalışırsınız. Siz istenmeyen biri değilsiniz. Adam’ ın listesi şu şekildedir:

FARKLI HİSSETMEYİ TELAFİ ETMENİN YOLLARI

Sadece uyum sağlamak için, kiminleysem ona benziyormuşum gibi davranırım.

Düşüncelerimi kendime saklarım.

İnsanların benim ailemi, zevklerimi görmesine izin vermem.

Sevgilim olduğu zaman arkadaşlarımın veya ailemin onunla vakit geçirmesine izin vermem. Dünyaları ayrı tutmaya çalışırım.

Kusurlarınızı saklayarak aşağılık hislerinizi telafi etmeye çalışabilirsiniz.

Bu tür telafi etmeler kırılgandır. Kolayca yıkılabilir. Biz sizin biraz daha somut bir temel oluşturmanızı istiyoruz. Sosyal durumları deneyimlemeye yeniden açık olmanızı istiyoruz. Ergenliğinizde size kabus gibi gelen deneyimlerden çok daha farklı olduğunu görebilirsiniz. Yetişkinler, çocuklara ve ergenlere göre farklılıkları kabul etmede daha iyidirler. Sizi küçük düşürmelerinin veya reddetmelerinin olasılığı daha azdır.

    5.Yukarıdaki 1-4 ‘ e kadar olan adımlara bakarak, kendinizdeki yabancılaşmış, kırılgan veya aşağı hissettiren özelliklerin listesini çıkarın.

Her özelliğiniz için ayrı bir kağıt alın. Sonra her kağıtta aşağıda söylenenleri yapın:

* Özelliğinizi belirli terimlerle tanımlayın. ( örn: şişman = 90 kilo üstü)

* Bu kusurunuzun gerçek olduğunu kanıtlayan hislerinizin yetişkin

   hayatınızdaki bütün kanıtlarını yazın.

* Bu hissinizi çürüten kanıtları yazın.

* Her özellik için ne kadar adil olduğunuz konusunda fikir alın.

* Nesnel kanıtı özetleyen bir paragraf yapın. Eleştiriniz ne kadar geçerli?

Margeret’ in listesi “ yeterince başarılı olmayan”, “sosyal durumlarda kaygılı olan”, “ küstah olup aptalca şeyler söylüyorum” özelliklerini içeriyordu.

Yazdıkları şu şekildedir:

“ YETERİNCE BAŞARILI DEĞİLİM”

     * Tanım

     * Gerçek Bir Kusur Olduğuna Dair Yetişkin Hayatımdan Kanıt

     * Bu Hissi Çürüten, Yetişkin Hayatımdan Kanıtlar

     * Aileme ve Arkadaşlarıma Sor

     * Nesnel Kanıtın Özeti

Margaret bunu diğer özellikleri için de uyguladığı zaman, kendisinin hoş görünümlü ve yeterince başarılı olduğunu kabul etti ama diğer kusurlarının da gerçek olduğunu kabul etti.

Adam’ ın kusurlarının gerçek mi hayal ürünü mü olduğunu değerlendirirken tek bir şey netleşti. Bu da Adam’ın kendisi ve diğer kişiler arasındaki farkları çok abarttığıydı. Kendi şemasının pekiştirdiği önemli bir yoldu bu. Durmadan diğer insanlar ile olan farklılıklarını büyütüyor ve benzerlikleri küçültüyordu.

ADAM: Onun maddeci bir insan olduğunu düşünüyorum.  Ve ben öyle değilim.

Dünyayı bu şekilde görmesi- benzerlikler yerine farklılıklara odaklanma- Adam’ ın şemasını pekiştirir.

  6.Bir kusurun gerçek olduğunu düşünüyorsanız, onun üstesinden gelebilmek için atabileceğiniz adımları yazın.

Değişim planlarınızla birlikte bu adımları takip edin. Sosyal becerilerinizi geliştirmek için çalışma, insanlara karşı daha sıcak ve arkadaş canlısı olma, toplulukta konuşma üzerine dersler alma, en iyi olduğuna bakma veya herhangi bir geliştirici stratejileri yazmış olabilirsiniz.

Adım adım bunları yapın. Bazen bir kusurumuz olduğunda, onun üstesinden gelmekten kaçınırız. O kadar mahcup hissederiz ki düşünmek bile istemeyiz. Bu tuzağa düşmekten sakının. Eksikliklerinize hemen saldırın. Birçok sosyal beceri hazırlanma ile öğrenebilir. Çeşitli senaryolarla başa çıkmak için önceden plan yapmak kaygınızı azaltacaktır.

Hazırlanmanızda görselleştirme ayrıca büyük bir rol oynayabilir. Felaketleştirme durumlarını bir olaydan önce aklınıza getirmek ve kendinizi daha korkutmak yerine, kendinizin iyi bir performans sergilediğini görselleştirin. Kendinizi tam olarak istediğiniz gibi bir performans sergilerken görselleştirin. Başarısızlık yerine başarı provaları yapın.

     7. Değiştiremeyeceğiniz kusurların önemini tekrardan değerlendirin.

“Kendinizle ilgili bazı şeyleri değiştirebilirsiniz ama bazılarını değiştiremezsiniz. Kendi kendinizi geliştirmenin ilerisinde kendinizi kabul etmek yatar.

Hiçbir zaman değiştiremeyeceğiniz şeyler olabilir veya değişimin hiçbir zaman yeterli olmayacağı. Bu şeması olan kişiler neredeyse her zaman kendi kusurlarının önemini abartırlar. Şunu düşünün. Sizin diğer iyi özelliklerinize karşı kusurlarınız gerçekten ne kadar önemli?

İyi özelliklerinizin ve kusurlarınızın bir listesini yapın. Tanıdığınız kişiler için de aynısını yapın. Gerçekten de genelde o kadar kötü müsünüz veya farklı mısınız? Kusurlarınızı bir perspektife koyun.  Bizim bu şemayı taşıyan insanlarla olan deneyimimize göre, bu kişilerin kusurları çok yorucu bir şekilde onların bütün kişiliklerinin altında yatar.

Sadece çocuklar- olgun olmayan yetişkinler- tamamıyla aynı olma gerekliliğinin baskısını hissederler.

Kendinizi ne kadar değiştirmeye niyetli olduğunuz en sonunda sizin kararınızdır. Eğer uyum sağlamak hedeflerinizden biriyse o zaman kendi farklılıklarınızı teşhir etmek bu hedefe ulaşmanıza yardımcı olmayacaktır.

    8. Her kusur için bir başa çıkma kartı hazırlayın.

Yanınızda taşımak için başa çıkma kartı hazırlayın. Şemanız her tetiklendiğinde bunları okuyun. Bu şekilde şemanızdan uzaklaşabilirsiniz.

Başa çıkma kartı yazarken, kusurlarınızı abarttığınız yolları vurgulayın. İyi özelliklerinizden bahsedin. Geliştirebileceğiniz yolları da dahil edin.

SOSYAL İZOLASYON BAŞA ÇIKMA KARTI

Birlikte olduğum insanlardan farklı olduğumu hissetmeye başlıyorum. Dışarıdan biri gibi hissediyorum. Kendimi yalnız hissediyorum, kendimi geride tutuyorum ve mesafeli oluyorum. Ama bu benim şemamın tetiklenmesidir. Aslında ne kadar farklı olduğumu abartıyorum. Eğer daha arkadaşça hissedersem, ortak noktalarımızın olduğunu fark edeceğim. Kendime bağ kurmak için bir şans tanımalıyım.

Başa çıkma kartı, şemanın büyüsünüz bozup, sizin yeniden yola girmenize yardımcı olabilir.

    9.Kaçındığınız sosyal ve iş gruplarının hiyerarşik bir listesini çıkarın.

Bu en önemli adımdır. Kaçmaktan vazgeçin! Şemanızı sürmesini sağlayan etkenlerden en önemlisi kaçınmasıdır. Kaçmaya devam ettikçe, şemanız değişemez.

Yetişkinliğe geldiğimiz zaman, insanların bizi reddetmesi çocukluğumuzda olduğundan daha düşük olasılıktır. İnsanlar yaşlandıkça daha kabul edici ve hoşgörülü olurlar. Ama siz bunu göremezsiniz.

Bu adımın sizin için zor olduğunu farkındayız. Kaçmaya çalışmanızın nedeni, sosyal durumlarda çok fazla kaygı duymanızdır. Bu kaygıyı deneyimlemekten kaçınmak için neredeyse her şeyi yapabilirsiniz. Ve daha fazlası, Sosyal İzolasyon şeması ile neredeyse bütün sosyal durumlardan kaçınarak yaşamanız mümkündür. Hayatınız önemli bir doyum boyutundan yoksun olsa bile, hayatınıza devam edebilirsiniz.

Adım 3’ te yaptığınız kaçındığınız sosyal durumların listesini alın.

Zorluk Ölçeği (1-8 arasında)

Kaçındığım Sosyal Durumlar	Zorluk Derecesi
İşyerinde sunum yapma	8

En az zor olan madde ile başlayın (Yapması biraz daha kolay olan maddeleri de yazdığınızdan emin olun 1, 2 ve 3 verebileceğiniz maddeler). Bu maddeyi tekrar tekrar, başarı hissedinceye kadar yapın Debra'nın en kolay maddesi "iş arkadaşlarımla iş sonrası dışarı çıkmak" tı. Debra bunu ayda birkaç kere, beş ay boyunca yaptıktan sonra listedeki bir sonraki maddeye geçti. Debra zorluk seviyesi 3 olan başka maddelerde listeledi ve onları da yaptı. Yanlarından geçerken tanıdığı kişilerle konuştu; kapıcı ve dük-kandaki tezgahtarlar gibi. Hafif çekici bulduğu erkeklerle de konuşma başlattı. Zorluk seviyesinde 4.'e geldiği zaman kendini hazır hissediyordu. Biz de sizin bunun aynısını yapmanızı istiyoruz. Her zorluk seviyesinde, başka maddeler üretin ve onları yapın. Ve her maddeyi nasıl tamamlayacağınızı planlayın. Her şeyi önceden düşünün. Olabileceklere karşı çözümler düşünün. İyi bir şekilde performans gösterme konusunda pratik yapmak için, pozitif imgelemeyi kullanın.

Adım adım hiyerarşide yükselin. İlerledikçe başarılarınız devam edecektir. En zoru başlamaktır. Şans verin ve sosyal olarak tekrar büyümeye başlayın. Bundan zevk bile aldığınızı görebilirsiniz.

   10.Grupların içindeyken, bir konuşma başlatmak için kararlaştırılmış bir çaba gösterin.

Sosyal bir olaya katıldığınız zaman, belirli bir sayıda konuşma başlatacağız üzerine kendinize bir hedef belirleyin ve sonra bu hedefe ulaşmaya çalışın. Kendinizi dış dünyaya yönlendirin. Bu şeması olan kişiler sosyal zamanlarını kendi zihinleri içinde kalarak çok fazla harcarlar. Bağ kurmazlar. O sosyal duruma girmiş olmalarına rağmen, gerçekte etkileşimden kaçarlar. Ordadırlar ama gerçekte orda değillerdir. Kaçmanın daha gizli olan bu biçiminin de üstesinden gelmeniz gerekir.

Belirli bir hedef koymanın aslında sizin kaygınızı azaltacağını görmeniz sizi şaşırtacaktır. Beklediğiniz kaygı geçtikten sonra, insanların yanına gidip onlarla konuşmanızın aslında kaygınızı azalttığını göreceksiniz. Kaçınma genellikle bu şekilde yürür. Normalde olacağınızdan çok daha fazla kaygılı olacağınızı düşünürsünüz.

    11.Grupların içinde kendiniz gibi olun.

Kaçınmanın daha gizli olan bir biçimi daha vardır. Bu kendinizin parçalarını saklamak içindir. İnsanlarla konuşursunuz ama ya çok ağzı sıkı birisinizdir ya da bazı konulardan kaçınmak için çok dikkatli. Bu şekilde kusurunuz veya farklılığınız teşhir olmayacaktır. Ailenizin geldiği belirli bir yer vardır veya statünüz, eğitim veya gelir gibi.

Bu sırları saklamak için çok fazla bedel ödersiniz. İnsanlarla tanışmak, gerginlik ve yalnızlık yüklü gelir. Hastalarımızdan birinin söylediği gibi “ Sır saklamak izole edicidir.” Kusurlarınızı veya düşündüğünüz farklılıklarınızı saklamamaya çalışın. Basitçe kendiniz olmanız gerektiğini söylüyoruz. Ailenizin belirli bir yerden geldiğini bilmelerine izin verin. Saklamayı bırakın. İnsanları daha iyi tanımaya başlayınca kırılganlıklarınızı veya güvensizliklerinizi paylaşın. Her şekilde kabul edileceğinizi görmenin tek yolu budur.

   12.Kendinizin istenmeyen olarak algılandığınız alanlarını telafi etmek için bu kadar çok uğraşmayı bırakın.

Birçok insanın sizi siz olduğunuz için, başarılarınız ve sahip olduklarınızla kişileri etkilemeye çalışmadığınız için kabul ettiklerini görmeye kendinize izin verin. O baskıya direnin. Bu baskıdan kurtulmanın rahatlama getireceğini göreceksiniz.

Debra’nın kendi başarısızlığı ile ilgili de buna benzer bir sorunu vardı. Kendi iş durumundan utandığı için durmadan insanlara karşı ne kadar akıllı olduğunu kanıtlamaya çalışıyordu. Eğer iş konusu açılırsa, konuşmaları yapmacık ve zoraki bir hal alıyordu.

Olmaya çalıştığınız insanı gerçekten kendiniz olan insanla değiştirin. İnsanlar sizi daha çok sevecek ve siz de kendinizi daha çok seveceksiniz.

Sakin olmanızı ve insanları etkilemek için bu kadar uğraşmaktan vazgeçmenizi söylüyoruz.

SON SÖZLER

Sosyal İzolasyon yolculuğundan çıkış, yalnızlıktan bağlanmaya geçen bir yolculuktur. Buna olumlu bir taraftan bakın. Bu değişim stratejilerini uygulamak istiyorsanız, bunun birçok ödülü olduğunu göreceksiniz. En son ödül tatmin edici bir sosyal yaşamdır. Bir grubun veya topluluğun parçası hissedebilirsiniz. Bu şu anda sizin yoksun olduğunuz hayatın önemli bir parçasıdır. Niye bundan yoksun kalasınız?

Sosyal İzolasyon

Hayatı Yeniden Keşfedin

DEBRA: 25 yaşında. Sosyal ortamlarda kendini kaygılı ve aşağı hissediyor.

ADAM: İşteki insanlarla gerçekten uyuşmuyorum ve sosyal hayatım giderek daha da fakirleşiyor. Hiçbir yere ait değilmişim gibi hissediyorum. Her zaman topluluklara dışarıdan bakıyorum.

SOSYAL İZOLASYON DENEYİMİ

Birincil duygu yalnızlıktır. Kendinizi dünyanın geri kalanının dışında hissedersiniz, çünkü siz ya farklısınızdır ya da istenen biri değilsinizdir. Debra ilk tipe girer. Sosyal ortamlarda kendini diğerlerinden aşağı hisseder ve bunun sonucunda yoğun kaygı yaşar.

Debra önemsiz ayrıntılar yüzünden kendini dışlanmış hissediyor. Ortamdaki varlığı ona yeteri kadar iyi gelmiyor.

Sosyal İzolasyon dışarıya dönüklükle ve dış özellikler ile Kusurluluk ise içe dönüklük ve içsel özellikler ile ilgilidir.

Sizde hem Sosyal İzolasyon hem Kusurluluk şeması olabilir; ama Kusurluluk daha temel bir şemadır. Eğer böyleyse, durum sizin için biraz daha zordur. Neredeyse hiç ilişkiniz olmaz. Sosyal İzolasyon yeterince zordur, ama Sosyal İzolasyon ile birlikte Kusurluluk çok daha zordur.

Girdaplı bir yolla Debra’ yı aşağılık hissettiren şeyler, hissettiği kaygının kendisinden kaynaklanır.

Debra kendini sürekli diğer insanlarla kıyaslıyor: 

O benden daha iyi gözüküyor. 
O benden daha akıllı.
O benden daha ilginç. 

Kaygısının en büyük odak noktası ise bir konuşmayı sürdürememesi. Uygun bir şekilde karşılık verebilmek ister-özgürce konuşmak, gülmek, kahkaha atmak ve soru sormak. Fakat bunları yapabilmek için fazla çekingendir.

Bu tür performans kaygısı o andaki yaşantınızın en temel noktasıdır. İyice incelenmekten, değerlendirilmekten ve olumsuz olarak yargılanmaktan korkarsınız. Başka insanların sizin hakkınızdaki düşüncelerine takmışsınızdır. Hassasiyetinizin olduğu konuya bağlı olarak- görünüşünüz, kariyeriniz, statünüz, zekanız veya konuşmayı sürdürme kabiliyetiniz-korkunuz dışarıya vurulur.

Debra’ nın kaygısı onu sosyal olarak garip yapar. Utangaç ve çekingen bir hale gelir. Bunun nedeni diğer insanlardan farklı hissetmesi değildir; kendini özellikle sosyal olarak beceriksiz hisseder.

Debra sosyal ortamlarda reddedilmiş hisseder.

SOSYAL İZOLASYONUN KÖKENLERİ

* Aileniz farklıydı. Diğerlerinden daha farklı bir ailede büyümek bu şemanın kökenidir. Aileniz birçok yönden farklı olmuş olabilir- din, sosyal statü, eğitim seviyesi, mal, varlık.

* Çocukken pasiftiniz, beklenileni yaptınız ama hiçbir zaman kendi ilgi alanlarınızı veya seçimlerinizi üretmediniz. Şimdi bir konuşma içindeyken sunabileceğiniz hiçbir şey yokmuş gibi hissediyorsunuz.

ÇOCUKLUKTA VE ERGENLİKTE İSTENMEMENİN KAYNAKLARI

Ne zaman sosyal bir ortama girseniz, kendinizin çok fazla farkında olursunuz. Reddedilmekten kaçınmak için arkadaş edinmekle uğraşmaktan vazgeçmişsinizdir.

Aşağılık hissinizi kapatmak için sosyal olmayan alanlarda uzmanlık geliştirmişsinizdir.

Debra’ nun sosyal izolasyonu çok fazla utanç yaratıyordu. Debra’ nın probleminin bir kısmı da sosyal bir ortamda nasıl olması gerektiğine ilişkin (dengeli, çekici, akıllı) yüksek standartlarıdır. Bu şekilde, bunlardan daha azının diğer kişiler tarafından kabul edilemez olduğunu hisseder. Eleştiri bekler. Bu kadar kaygılı hissetmesinin sebebi budur.

Yukarıda da belirtiğimiz gibi, daha derinde olan Kusurluluk şemasına bağlı olarak Sosyal İzolasyon şeması geliştirmiş olabilirsiniz. Kendi ailenizde sevilmediğinize dair öyle yaygın algınız vardır ki, bu doğal olarak sizin sosyal hayatınıza geçer. Şimdi, başka bir insan ile ne zaman iletişime girseniz, konunun sizin kişisel kabul edilmezliğine gelmesini bekliyorsunuz ve böylece ya çok kaygılı hissediyorsunuz ya da o durumdan kaçıyorsunuz. Değer verilmeyi veya sevilmeyi beklemiyorsunuz. Şemanız, sizin kusurlu olduğunuza ilişkin daha  temel bir algınızın parçasıdır.

Adam eve arkadaşlarını getirebileceğini hiçbir zaman hissedemedi ve arkadaşlarından biri anne ve babasıyla etkileşime geçtiği zaman çok kaygılanmaya başladı. Okul ve ev hayatını ayrı tutmaya çalışırdı. Ailesi arkadaşlarından sakladığı bir sır gibiydi. 

Bazen aşırı derecede eleştiren anne babalar sosyal izolasyonu tetikleyebilir. Ebeveyni durmadan sosyal olarak mükemmel olmadığı için eleştiren bir danışmanımız vardı. Nasıl gözüktüğünü, nasıl konuştuğunu, kendisini nasıl taşıdığını eleştirirlerdi. Kendisinin sosyal olarak yetersiz hissetmesine neden oldular. Sosyal durumlarda geri çekilmeye başladı. Eleştirilmekten korktu ve böylece diğer insanlarla etkileşim içinden olmaktan kaçtı.

Sosyal izolasyonun bir başka kökeni de Bağımlılık ve Boyun Eğicilik şeması ile ilişkilidir. Sosyalleşmeyi öğrenmenin önemli bir yanı da aktif ve kendi kendini yönlendirebilen bir kendilik geliştirmektir. Ana babamız bizi kendimize ait bir kimlik, ilgi alanı ve tercihler oluşturma konusunda cesaretlendirir. Kendimize ait bir kişiliğimiz vardır. Bu kişilik bize diğer insanlar bir diyalog sürdürmek için gerekli enerji ve fikirleri sağlar.

Bazı çocuklar doğuştan pasiftir veya ebeveyni kendi bireyselliğini geliştirmesi konusunda ona köstek olmuşlardır. Kendi biricikliğiniz ezildiği zaman, diğer kişilerin beklentilerine göre hareket edersiniz. Onların önderliği altına girer ve geleneksel bir takipçi olursunuz. Ancak, kendi fikirlerinizi, ilgi alanlarınızı ve tercihlerinizi geliştiremezsiniz. Bir diyalog halindeyken söyleyecek hiçbir şeyiniz yokmuş gibi hissedersiniz. Pasifliğiniz, diğer kişilere kendinizden sunacak bir şeyiniz yokmuş gibi hissettirir. Bir diyalog sürdürmek yük gibi gelir. Dinleme konusunda rahatsınızdır ama bir konu başlatamazsınız. Kendi düşüncelerinizle katkıda bulunamazsınız. Ne yapacağınızı veya nereye gideceğiniz konusunda önerileriniz yoktur. Başkaları ile birlikte olup katkı sağlayacak bir şeyinizin olması yerine sosyalleşmekten hepten kaçarsınız. Bu örüntü, daha önce konuştuğumuz kökenler gibi, sizin sosyal olarak kaygılı ve izole olmanıza neden olur.

Birçok kişi ergen yıllarında bu şemayı geliştirir.  Çoğu ergen kendini farklı, izole ve yabancılaşmış hisseder.

SOSYAL İZOLASYON ŞEMASI

1.Çevrenizdeki insanlardan daha farklı veya onlardan daha aşağı hissedersiniz. Farklılıkları abartır, benzerlikleri küçümsersiniz. İnsanlarla birlikteyken bile yalnız hissedersiniz.

2.İş yerinde kendi kendinizlesinizdir. Terfi etmezsiniz.

3.Gruplar içinde gergin olursunuz ve kendinizin çok farkındasınızdır. Rahatlayıp kendiniz olamazsınız. Yanlış bir şey söylemek veya yapmak konusunda endişe edersiniz. 

4.Ne söyleyeceğinizin planını yapmaya çalışırsınız. Yabancılarla konuşurken çok rahatsızsınızdır. İnsanlara sunabileceğiniz özel bir şey olmadığını düşünürsünüz.

5.Sosyal olarak, gruplara katılmaktan veya bir topluluğun parçası olmaktan kaçınırsınız. Sadece en yakın ailenizle veya yakın bir iki arkadaşınızla zaman geçirirsiniz.

6.İnsanlar ailenizle tanıştığı zaman veya onlar hakkında çok şey bildikleri zaman utanırsınız. Diğer kişilerden ailenizle ilgili sırları saklarsınız.

7.Uyum göstermek için diğer insanlar gibi olmaya çalışırsınız. Kendinizin geleneksel olmayan taraflarınızı çoğu insanın görmesine izin vermezsiniz. Diğer kişilerin sizi küçük düşürmesine veya reddetmesine neden olacak gizli bir hayatınızın veya hislerinizin olduğuna inanırsınız.

8.Kendi ailenizin kusurlarının üstesinden gelmeye çok önem verirsiniz: statü kazanmak için, maddi varlık için, çok eğitimli gözükmek için, etnik farklılıkları gizlemek için vb.

9.Doğanız gereği olan bazı özelliklerinizi hiçbir zaman kabul edememişinizdir çünkü bu özelliklerinizden ötürü insanların sizi olduğunuzdan daha küçük göreceğini düşünürsünüz.

10.Kendinizi insanların söylediğinden çok daha az çekici bulursunuz.  Fiziksel kusurlarınıza karşı hassassınızdır.

11.Aptal, yavaş veya garip gözükebileceğiniz durumlardan kaçınırsınız. (örn: topluluk karşısında konuşma)

12.Sizde eksik olduğuna inandığınız popülerliğin fazlaca olduğu kişilerle kendinizi çok fazla karşılaştırırsınız. ( örn: dış görünüş, para, başarı, giyim tarzı)

13.Hissettiğiniz sosyal yetersizlerinizi telafi etmeye çok fazla önem verirsiniz: popülaritenizi veya sosyal becerilerinizi kanıtlamaya, insanları kazanmaya doğru sosyal grubun parçası olmaya, kariyerinizde başarılarınızın olmasına veya popüler olan çocuklar yetiştirmeye çalışırsınız.

Yetişkinlikte Sosyal İzolasyon şemanızın üstesinden gelseniz bile, hala bazı zamanlarda istenmediğinizi veya farklı olduğunuzu hissedebilirsiniz. Eski duygularınız devam eder. Kendiniz ve diğerleri arasındaki farkı büyütürsünüz ve kendiniz için bağlanmayı zorlaştırırsınız. Bu farklılıklar bir bariyer oluşturur. Yakın olmaya başladığınız anda, farklı olduğunuz alanlara karşı hassaslaşırsınız.

Eğer kurumsal bir şirket veya başka bir organizasyonda çalışıyorsanız, olasılıkla kendinizi aşağıda ve uyumsuz hissedersiniz. Yaptığınız işte mükemmel olabilirsiniz ama şemanız sizi geride tutar.

Kaçmak, şemanız ile başa çıkmanız için birincil yoldur. Sosyal İzolasyon şemanızın üzerine kurulduğu taştır. Sosyal durumlardan kaçmanız, hiçbir şeyin değişmediğini gösterir. Becerileriniz gelişemez, inançlarınız durmadan onaylanır. Daha rahatsınızdır ama sıkışmışsınızdır. Değişim Kaçmaktan vazgeçip, yüzleşme ve uzmanlaşmaya doğru geçişle olur. Sosyal izolasyonun üstesinden gelenler bu değişimi yapmış olanlardır.

Duygusal Yoksunluk

Hayatı Yeniden Keşfedin

ELIZABETH: Josh ile çok mutsuzum. Çok soğuk biri. Onunla iletişim taştan su çıkarmak gibi. Evlendiğimiz zaman onun böyle olduğunu biliyordum ama değişeceğini umdum. Ama sadece daha kötüye gitti.

Eğer sizin de bu şemanız varsa, sevilme ihtiyacınızın hiçbir zaman karşılanmayacağına dair derin ve sabit inancınız vardır.

DUYGUSAL YOKSUNLUK DENEYİMİ

Duygusal yoksunluk deneyiminiz sizin sonsuza kadar yalnız kalacağınız, bazı şeylerin sizin için hiçbir zaman doldurulamayacak olması, hiçbir zaman duyulmayacak olmak ve hiçbir zaman anlaşılmayacak olmak hissi ile ilgilidir.

Duygusal yoksunluk, bazı şeylerin eksik olduğunu hissettirir. Boşluk hissidir. Bunun anlamını muhtemelen en iyi yakalayan imge, ihmal edilmiş çocuktur. Duygusal yoksunluk, ihmal edilmiş bir çocuğun hissettikleri neyse, odur! Yalnızlık ve hiç kimsenin yanında olmadığı duygusudur. Yalnız kalmaya mahkum olduğunuzu bilmenin getirdiği üzücü ve ağır bir histir.

JED: Ben duygusal olarak ölüyüm. Benim kadınlarla yakın olamamam bütün ilişkilerim için geçerli. Kimseye yakın değilim, hiçbir aile üyesine, hiçbir arkadaşa.

ELIZABETH: Ben her zaman dinleyiciyimdir. Diğer insanlar bana problemlerini anlatır ve ben onlara yardım etmek için elimden gelen en iyisini yapmaya çalışırım. Ama ben kimseye kendi problemlerimden bahsetmem. Sanırım bu yüzden sizi görmeye geldim. Ben insanların beni anladığından veya onların beni anlamaya çalışmalarından çok daha fazla anlıyorum.

Bütün ilişkilerinizin sonucunda insanlara duygusal olarak sizin yanınızda olacakları konusunda güvenmiyorsanız, sizde bu şema olabilir.

DUYGUSAL YOKSUNLUK ŞEMASININ KÖKENLERİ

Duygusal yoksunluk şemasının kökenleri, çocuk için anne figürü olan kişide yatar- başlıca görevi çocuğu duygusal olarak beslemekten sorumlu olan kişi. Genellikle bebeğin yaşamının ilk yıllarında çocuğun dünyasının merkezinin anne oluşturur. İlk ilişki, daha sonrakiler için bir prototiptir. Bireyin geri kalan hayatı için, yakın ilişkilerinin birçoğu anne ile olan ilk deneyimin izlerini taşıyacaktır.

     * Soğuk ve sevgi vermeyen bir anne. Çocuğa yeteri kadar sarılmaz ve onu   kucağında sallamaz.

     * Çocuğun sevildiğine ve değer verildiğine dair bir hissi- özel ve değerli biri   olduğuna dair bir hissi yoktur.  

     * Anne çocuğa yeterli zaman ve ilgiyi vermez. 

  

     * Anne çocuğun ihtiyaçlarını gerçekten dinlemez. Çocuğun dünyası ile empati   kurma zorluğu vardır. Çocuk ile gerçek bağ kuramaz. 

     * Anne çocuğu gerekli şekilde yatıştıramaz. O zaman çocuk kendi kendini   yatıştırmayı veya başkalarının onu yatıştırmasını kabul etmeyi öğrenmez.

     * Ebeveyn, çocuğu yeteri kadar yönlendirmez veya bir yön algısı sağlamaz.   Çocuğun güvenebileceği somut bir şey yoktur.

JED: Çoğunlukla etrafta değildi. Ama benimle olduğu zamanlarda bile daha farklı değildi. Ondan ne zaman bir şey istesem, “ Sessiz ol, uyu, biraz uyumaya ihtiyacım var”, derdi ve sanki ben orda yokmuşum gibi yaptığı işe devam ederdi.

Dustin’in annesi bunu kendine itiraf edemese de, içinden Dustin’i bir dert, onu gerçekten önemli konulardan uzaklaştıran ısrarcı bir çocuk olarak görüyordu. Ve sıcak bir kadın değildi. Annesi sevgi göstermede zorlanan bir kadındı, hatta bunu Dustin’den daha çok takdir ettiği insanlara karşı bile yapmakta zorlanırdı.

Dustin onu besleyen bir annenin yoksunluğunun yasını tutarak büyümüştür. Yasını kalın bir öfke kabuğu ile kapatmıştır.

Duygusal yoksunluk belli annelik davranışının yoksunluğu sonucu ortaya çıkar. Kusurluluk şemasında ebeveynin eleştirme davranışı, baskınlık davranışı ise Boyun Eğicilik şemasında yüksek oranlarda gözükür. Duygusal yoksunluk eksik olan bir şeydir, çocuğun hiçbir zaman bilmediği bir şey.

Sizde bu şemanın olup olmadığını fark etmek için kendinize bazı özgül soruları sorabilirsiniz. 

“Kendimi anneme yakın hissediyor muyum? 

Annemin beni anladığını hissediyor muydum? 

Sevildiğimi hissediyor muydum?

Onu seviyor muydum?

Sıcak ve sevgi veren biri miydi? 

Ona ne hissettiğimi söyleyebilir miydim? 

Bana ihtiyacım olanı verebilir miydi?”

Bu şeması olan kişiler geçmişlerini ve şimdiki ilişkilerini anlatmaya başlayınca, bir şeyler yanlıştır. Rahatsız edici bir örüntü çıkar. Bir kopukluk hissi vardır. Muhtemelen, kişi yoksun bırakılmaya aşırı hassastır ve kronik olarak öfkelidir. Sadece, geriye doğru gittiğimiz zaman, kökenini anlayabiliriz.

ROMANTİK İLİŞKİLER

Duygusal Yoksunluk şeması olan bazı kişiler romantik bir ilişkiye girmekten bütünüyle kaçınırlar veya böyle ilişkileri sadece kısa süreliğine yaşarlar. Bu başa çıkma stratejisi olarak Kaçmayı kullananlarda tipiktir.

İlişkiyi bitirmek için kendinize uygun gelen nedenler bulursunuz. Veya mesela Dustin gibi uygun olmayan kadınları seçerek yakınlıktan kendinizi korursunuz. Veya Elizabeth gibi sizin yanınızda olan ama verici olmayan ve soğuk olan kişileri seçersiniz. Hangi yolu seçerseniz seçin, sonuç aynıdır. Duygusal olarak sizi yoksun bırakan bir durumun içine girersiniz ve böylece çocuklukta yaşadığınız yoksunluğun tekrarını yaşarsınız.

İLİŞKİNİN ERKEN AŞAMALARINDA TEHLİKE İŞARETLERİ

Sadece o konuşuyor.

Bana dokunma ve öpme konusunda rahat değil.

Sadece arada sırada müsait oluyor.

Soğuk ve uzak.

Yakınlaşma konusunda siz ondan daha fazla ilgilisiniz.

Siz kendinizi kırılgan hissettiğiniz zaman o sizin yanınızda değil.

Ne kadar daha az müsait olursa siz o kadar takıntılı hale geliyorsunuz.

Sizin duygularınızı anlamıyor.

Aldığınızdan daha fazlasını veriyorsunuz.

BİR İLİŞKİDEKİ DUYGUSAL YOKSUNLUK ŞEMALARI

1. İhtiyacınız olanı eşinize söylemezsiniz ve sonra ihtiyacınız karşılanmadığında hayal kırıklığında uğramış hissedersiniz.
2. Ne hissettiğinizi eşinize söylemezsiniz ve sonra anlaşılmadığınız için hayal kırıklığına uğrarsınız.
3. Eşinizin koruması ve yönlendirmesi için, kırılganlığınızın ortaya çıkmasına izin vermezsiniz.
4. Yoksun hissedersiniz ama hiçbir şey söylemezsiniz. Kızgınlığınızı içinizde saklarsınız.
5. Öfkelenir ve çok ilgi istemeye başlarsınız.
6. Eşinizi sizinle yeterince ilgilenmemekle suçlarsınız.
7. Uzak ve ulaşılmaz bir hale gelirsiniz.

Yoksunluğunuzu ilişkinizi sabote ederek pekiştiriyor olabilirsiniz. İhmal edilme işaretlerine karşı aşırı hassas bir hale gelirsiniz. Sevgilinizin aklınızı okumasını ve sihirli bir şekilde ihtiyaçlarınızı karşılamasını beklersiniz. Muhtemelen ihtiyaçlarınızı dile getirmek aklınıza gelmemiştir. Genellikle, ne istediğinizi söylemezsiniz ve sonra duygusal ihtiyaçlarınız karşılanmadığı zaman çok incinirsiniz, geri çekilirsiniz veya öfkelenirsiniz.

İLİŞKİLERDE ISRARCILIK

Elizabeth duygusal zayıflıklara aşırı hassastır ama ihtiyaçları konusunda çok sessizdir. Elizabeth ve Jed duygusal yoksunluk ile başa çıkmada iki farklı tarz sunarlar. Jed’ in öfkesi ve ilgi istemesi tipik bir karşıt saldırı olarak başa çıkmaktır; Elizabeth’in sessizliği de teslim olarak başa çıkmanın karakteristiğidir.

Dustin’den farklı olarak, bazı çocuklar hem duygusal hem materyal olarak iki alanda da ihmal edilirler. Nereye giderlersen gitsinler bir yoksunlukla karşılaşırlar. Bu çocuklar genellikle pes edip, hiçbir şey beklememeyi öğrenirler. (başa çıkma tarzı olarak teslim olma).