Duygusal Yoksunluk ve Evlilik İlişkisine Etkisi

Duygusal yoksunluk geçmişi olan bireyler evlilik ilişkilerinde yüksek beklenti içine girerek yoksunluk duygularını tolere etmek isterler. Yoğun yoksunluk hisleri nedeniyle karşılarındaki insanların duygusal ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olduğu inancıyla hareket ederler. Bu nedenle eşlerinden yoğun ilgi ve özen beklerler. Ne kadar ilgi görürlerse görsünler ihtiyaçlarının tamamen karşılanmadığını hissederler. Bekledikleri düzeyde ilgi görmemeleri halinde kolaylıkla öfkelenirler. Bu tür durumlarda eşlerinin davranışlarını kişiselleştirmeye meyillidirler. Kolaylıkla alınganlık gösterir ve tepkiseldirler. Duygusal dayanıklılıkları zayıftır. Kimi zaman istek ve ihtiyaçlarını dile getirmedikleri halde eşlerinin bu ifade edilmemiş istek ve ihtiyaçları anlamasını beklerler. Yoksunluk duygusunun geçmişten gelen öfkesini üstü örtülü olarak bu şekilde ifade ederler.

Evlilik ilişkinizdeki yoksunluk hislerinizi gözlemleyin. Duygusal anlamda neye ihtiyacınız olduğuna dair farkındalık geliştirin. Eşinizi suçlamak yerine ona hangi duyguların yoksunluğunu çektiğinizi ifade edin. İlişkinizi "şikayet" üzerine değil "empati" üzerine temellendirin. Ne istediğiniz konusunda daha net olmayı tercih edin. Anlaşılmak mı istiyorsunuz yoksa duygusal gerilim oluşturmak mı? Belirsizlikler en az sizin kadar eşinizi de rahatsız eder. Bu nedenle kendi duygularınıza dair farkındalık düzeyinizi yükseltin. Şuan neyin eksikliğini hissediyorum? Bu kadar öfkeli hissetmemin nedeni geçmişte karşılanmamış duygusal ihtiyaçlarım olabilir mi? Bu denli yüksek beklenti eşim için de yorucu olabilir mi? Eşim ve ailem duygusal anlamda talepkar olduğum kanaatindeler mi? Yüksek beklentilerimin sahibi içimdeki yoksun çocuk olabilir mi? İçimdeki yoksun çocuğun iyileşmesi yalnızca eşimin bana olan yaklaşımıyla mı ilgili?

Bu soruların cevapları onarım süreciniz açısından çok önemli. Öte yandan tekrarlayan örüntüleri fark edebilmek de gerekli. Çocukluğunuzda yeterince anlaşılmadınız, aile içinde duygusal doyumunuzu sağlayamadınız ve bu nedenle yetişkin hayatınızda ciddi duygusal boşluk yaşadınız. Evlendiniz, içinizdeki boşluk o kadar derindi ki onu doldurmak için duygusal taleplerinizi arttırdınız. Eşinizin ilgi ve şefkatiyle tatmin olmadınız. Eşinizin hep daha ilgili ve özenli olmasını arzuladınız. Bu kez eşinizin bıkkın tavırlarıyla karşılaştınız ve hayal kırıklığı yaşadınız. Bu şekilde yoksunluğa dair tekrar eden örüntü sürecine farkına varmadan zemin hazırladınız. Eğer tekrar eden bu örüntüden kaçınmak istiyorsanız öncelikle aşırı talepkar tavırdan uzaklaşmaya çalışın. Eşinizi zihninizde “yara bandı” olarak konumlamayın. Onun da duygusal olarak bir dayanma gücü olduğunu ve sürekli talep karşılayan konumda olmaktan yorulabileceğinin unutmayın. Duygusal ihtiyaçlarınızın karşılanması konusunda ısrarcı olmayın. Eğer biraz alan tanırsanız eşinizin ihtiyaç duyduğunuz ilgi ve şefkati size sunduğunun farkına varacaksınız.

Kaynak: https://www.doktortakvimi.com/blog/duygusal-yoksunluk-ve-evlilik-iliskisine-etkisi

Duygusal Yoksunluk ile Başa Çıkmak

Duygusal yoksunluk yaşadığınızı düşünüyorsanız ilk olarak içinizdeki İYİ ANNE’ye fırsat verin. İçinizdeki iyi anne ile bağlantı kurmak için  “iyi anneyi” tanımlamanız gerekmektedir. Bu yüzden elinize bir kağıt kalem alarak “iyi annede bulunması gereken özellikleri” yazın. Şefkatli mi? Sık sık sarılmalı mı? Bir ihtiyacınızı sorduğunuzda ilgiyle size cevap veren birisi mi olmalı? Bu gibi “iyi anne”den beklediğiniz özellikleri yazın. Bunları yazmanız iyi annelik konusunda ihtiyaçlarınızı belirlemektir, ihtiyaçlarınızı gidermenin ilk yolu onları tanımaktan geçer.

İlişkiniz hangi psikolojik ihtiyaçlarınızı karşılıyor, ilişkinizde kim “iyi anne (özelliklerini)” rolünü üstleniyor? İlişkinizde anne-baba çocuk ilişkisine benzer hangi durumlar var? İlişkide biriniz diğerinden daha çok bakım görevini üstleniyor mu? Bu sorular aracılığıyla iyi anneden beklediğiniz hangi özellikleri eşinizde bulduğunuzu ve bunları nasıl giderdiğinizi keşfedebilirsiniz.

Eşinizden, kardeşinizden ya da yakın gördüğünüz bir arkadaşınız ile sarılma egzersizi yapabilirsiniz. Öncelikle sarılacağınız kişiye çocukluk deneyimlerinize bağlı bir duygusal yoksunluk yaşadığınızı bunu gidermek istediğinizi ancak kendi kendinize bunu başaramadığınızı bu yüzden yardım istediğinizi belirtin. Sonra sarılacak kişiye “sanki bir anne bebeğine sarılıyormuş gibi” içten sarılmasını, sarıldığı 20 dakika boyunca hiç konuşmaması gerektiğini ve olabildiğinde içten sarılmasını söyleyin. Sarılacak kişi sizi sırtınızdan sarması gerekmektedir, tıpkı bir annenin bebeğini sardığı gibi…

İçinizdeki kırgın çocuğa kulak vererek duygusal yoksunluğun sebeplerini çalışabilirsiniz. Dilerseniz içinizdeki çocuğa mektup yazabilirsiniz. Duygusal deneyimler yoğunlukta olduğu için bazı hisleri kelimelerle anlatmak konusunda sıkıntı yaşayabilirsiniz. Bu yüzden bir diğer teknik olarak sanat terapiyi deneyerek, içinizdeki çocuğun hislerini anlatan bir resim çizebilirsiniz. İçinizdeki çocuğa ulaşmak hem zor hem de duygusal olarak ağır bir tecrübe olabilir.

Duygusal Yoksunluk

Hayatı Yeniden Keşfedin

ELIZABETH: Josh ile çok mutsuzum. Çok soğuk biri. Onunla iletişim taştan su çıkarmak gibi. Evlendiğimiz zaman onun böyle olduğunu biliyordum ama değişeceğini umdum. Ama sadece daha kötüye gitti.

Eğer sizin de bu şemanız varsa, sevilme ihtiyacınızın hiçbir zaman karşılanmayacağına dair derin ve sabit inancınız vardır.

DUYGUSAL YOKSUNLUK DENEYİMİ

Duygusal yoksunluk deneyiminiz sizin sonsuza kadar yalnız kalacağınız, bazı şeylerin sizin için hiçbir zaman doldurulamayacak olması, hiçbir zaman duyulmayacak olmak ve hiçbir zaman anlaşılmayacak olmak hissi ile ilgilidir.

Duygusal yoksunluk, bazı şeylerin eksik olduğunu hissettirir. Boşluk hissidir. Bunun anlamını muhtemelen en iyi yakalayan imge, ihmal edilmiş çocuktur. Duygusal yoksunluk, ihmal edilmiş bir çocuğun hissettikleri neyse, odur! Yalnızlık ve hiç kimsenin yanında olmadığı duygusudur. Yalnız kalmaya mahkum olduğunuzu bilmenin getirdiği üzücü ve ağır bir histir.

JED: Ben duygusal olarak ölüyüm. Benim kadınlarla yakın olamamam bütün ilişkilerim için geçerli. Kimseye yakın değilim, hiçbir aile üyesine, hiçbir arkadaşa.

ELIZABETH: Ben her zaman dinleyiciyimdir. Diğer insanlar bana problemlerini anlatır ve ben onlara yardım etmek için elimden gelen en iyisini yapmaya çalışırım. Ama ben kimseye kendi problemlerimden bahsetmem. Sanırım bu yüzden sizi görmeye geldim. Ben insanların beni anladığından veya onların beni anlamaya çalışmalarından çok daha fazla anlıyorum.

Bütün ilişkilerinizin sonucunda insanlara duygusal olarak sizin yanınızda olacakları konusunda güvenmiyorsanız, sizde bu şema olabilir.

DUYGUSAL YOKSUNLUK ŞEMASININ KÖKENLERİ

Duygusal yoksunluk şemasının kökenleri, çocuk için anne figürü olan kişide yatar- başlıca görevi çocuğu duygusal olarak beslemekten sorumlu olan kişi. Genellikle bebeğin yaşamının ilk yıllarında çocuğun dünyasının merkezinin anne oluşturur. İlk ilişki, daha sonrakiler için bir prototiptir. Bireyin geri kalan hayatı için, yakın ilişkilerinin birçoğu anne ile olan ilk deneyimin izlerini taşıyacaktır.

     * Soğuk ve sevgi vermeyen bir anne. Çocuğa yeteri kadar sarılmaz ve onu   kucağında sallamaz.

     * Çocuğun sevildiğine ve değer verildiğine dair bir hissi- özel ve değerli biri   olduğuna dair bir hissi yoktur.  

     * Anne çocuğa yeterli zaman ve ilgiyi vermez. 

  

     * Anne çocuğun ihtiyaçlarını gerçekten dinlemez. Çocuğun dünyası ile empati   kurma zorluğu vardır. Çocuk ile gerçek bağ kuramaz. 

     * Anne çocuğu gerekli şekilde yatıştıramaz. O zaman çocuk kendi kendini   yatıştırmayı veya başkalarının onu yatıştırmasını kabul etmeyi öğrenmez.

     * Ebeveyn, çocuğu yeteri kadar yönlendirmez veya bir yön algısı sağlamaz.   Çocuğun güvenebileceği somut bir şey yoktur.

JED: Çoğunlukla etrafta değildi. Ama benimle olduğu zamanlarda bile daha farklı değildi. Ondan ne zaman bir şey istesem, “ Sessiz ol, uyu, biraz uyumaya ihtiyacım var”, derdi ve sanki ben orda yokmuşum gibi yaptığı işe devam ederdi.

Dustin’in annesi bunu kendine itiraf edemese de, içinden Dustin’i bir dert, onu gerçekten önemli konulardan uzaklaştıran ısrarcı bir çocuk olarak görüyordu. Ve sıcak bir kadın değildi. Annesi sevgi göstermede zorlanan bir kadındı, hatta bunu Dustin’den daha çok takdir ettiği insanlara karşı bile yapmakta zorlanırdı.

Dustin onu besleyen bir annenin yoksunluğunun yasını tutarak büyümüştür. Yasını kalın bir öfke kabuğu ile kapatmıştır.

Duygusal yoksunluk belli annelik davranışının yoksunluğu sonucu ortaya çıkar. Kusurluluk şemasında ebeveynin eleştirme davranışı, baskınlık davranışı ise Boyun Eğicilik şemasında yüksek oranlarda gözükür. Duygusal yoksunluk eksik olan bir şeydir, çocuğun hiçbir zaman bilmediği bir şey.

Sizde bu şemanın olup olmadığını fark etmek için kendinize bazı özgül soruları sorabilirsiniz. 

“Kendimi anneme yakın hissediyor muyum? 

Annemin beni anladığını hissediyor muydum? 

Sevildiğimi hissediyor muydum?

Onu seviyor muydum?

Sıcak ve sevgi veren biri miydi? 

Ona ne hissettiğimi söyleyebilir miydim? 

Bana ihtiyacım olanı verebilir miydi?”

Bu şeması olan kişiler geçmişlerini ve şimdiki ilişkilerini anlatmaya başlayınca, bir şeyler yanlıştır. Rahatsız edici bir örüntü çıkar. Bir kopukluk hissi vardır. Muhtemelen, kişi yoksun bırakılmaya aşırı hassastır ve kronik olarak öfkelidir. Sadece, geriye doğru gittiğimiz zaman, kökenini anlayabiliriz.

ROMANTİK İLİŞKİLER

Duygusal Yoksunluk şeması olan bazı kişiler romantik bir ilişkiye girmekten bütünüyle kaçınırlar veya böyle ilişkileri sadece kısa süreliğine yaşarlar. Bu başa çıkma stratejisi olarak Kaçmayı kullananlarda tipiktir.

İlişkiyi bitirmek için kendinize uygun gelen nedenler bulursunuz. Veya mesela Dustin gibi uygun olmayan kadınları seçerek yakınlıktan kendinizi korursunuz. Veya Elizabeth gibi sizin yanınızda olan ama verici olmayan ve soğuk olan kişileri seçersiniz. Hangi yolu seçerseniz seçin, sonuç aynıdır. Duygusal olarak sizi yoksun bırakan bir durumun içine girersiniz ve böylece çocuklukta yaşadığınız yoksunluğun tekrarını yaşarsınız.

İLİŞKİNİN ERKEN AŞAMALARINDA TEHLİKE İŞARETLERİ

Sadece o konuşuyor.

Bana dokunma ve öpme konusunda rahat değil.

Sadece arada sırada müsait oluyor.

Soğuk ve uzak.

Yakınlaşma konusunda siz ondan daha fazla ilgilisiniz.

Siz kendinizi kırılgan hissettiğiniz zaman o sizin yanınızda değil.

Ne kadar daha az müsait olursa siz o kadar takıntılı hale geliyorsunuz.

Sizin duygularınızı anlamıyor.

Aldığınızdan daha fazlasını veriyorsunuz.

BİR İLİŞKİDEKİ DUYGUSAL YOKSUNLUK ŞEMALARI

1. İhtiyacınız olanı eşinize söylemezsiniz ve sonra ihtiyacınız karşılanmadığında hayal kırıklığında uğramış hissedersiniz.
2. Ne hissettiğinizi eşinize söylemezsiniz ve sonra anlaşılmadığınız için hayal kırıklığına uğrarsınız.
3. Eşinizin koruması ve yönlendirmesi için, kırılganlığınızın ortaya çıkmasına izin vermezsiniz.
4. Yoksun hissedersiniz ama hiçbir şey söylemezsiniz. Kızgınlığınızı içinizde saklarsınız.
5. Öfkelenir ve çok ilgi istemeye başlarsınız.
6. Eşinizi sizinle yeterince ilgilenmemekle suçlarsınız.
7. Uzak ve ulaşılmaz bir hale gelirsiniz.

Yoksunluğunuzu ilişkinizi sabote ederek pekiştiriyor olabilirsiniz. İhmal edilme işaretlerine karşı aşırı hassas bir hale gelirsiniz. Sevgilinizin aklınızı okumasını ve sihirli bir şekilde ihtiyaçlarınızı karşılamasını beklersiniz. Muhtemelen ihtiyaçlarınızı dile getirmek aklınıza gelmemiştir. Genellikle, ne istediğinizi söylemezsiniz ve sonra duygusal ihtiyaçlarınız karşılanmadığı zaman çok incinirsiniz, geri çekilirsiniz veya öfkelenirsiniz.

İLİŞKİLERDE ISRARCILIK

Elizabeth duygusal zayıflıklara aşırı hassastır ama ihtiyaçları konusunda çok sessizdir. Elizabeth ve Jed duygusal yoksunluk ile başa çıkmada iki farklı tarz sunarlar. Jed’ in öfkesi ve ilgi istemesi tipik bir karşıt saldırı olarak başa çıkmaktır; Elizabeth’in sessizliği de teslim olarak başa çıkmanın karakteristiğidir.

Dustin’den farklı olarak, bazı çocuklar hem duygusal hem materyal olarak iki alanda da ihmal edilirler. Nereye giderlersen gitsinler bir yoksunlukla karşılaşırlar. Bu çocuklar genellikle pes edip, hiçbir şey beklememeyi öğrenirler. (başa çıkma tarzı olarak teslim olma).